1. PHONG TỤC CÚNG ÔNG CÔNG, ÔNG TÁO
Từ xưa đến nay, người Việt Nam đều có phong tục cúng ông Công, ông Táo vào những dịp cuối năm. Mọi người sẽ dọn dẹp căn bếp thật sạch sẽ, chuẩn bị mâm cỗ gồm trái cây, món mặn, hóa vàng và phóng sinh cá chép để tiễn đưa ông Công, ông Táo về triều. Các chư vị thần linh này sẽ thay gia chủ báo cáo những công việc trong năm qua với Ngọc Hoàng.
2. PHONG TỤC NẤU BÁNH CHƯNG, BÁNH TÉT
Vào mỗi dịp Tết đến Xuân về, mọi nhà đều mua lá giong (hoặc lá chuối), ống nứa, nếp mới, đỗ xanh và thịt lợn để gói bánh chưng, bánh tét. Loại bánh truyền thống này sẽ được dâng lên bàn thờ cúng tổ tiên và là món ăn không thể thiếu trong mâm cơm ngày Tết của người Việt.
Hiện nay, ở một số làng quê, người dân vẫn giữ thói quen cùng nhau gói bánh và quây quần bên bếp lửa chờ bánh chín. Đây là một hình ảnh đẹp, ấm cúng của ngày Tết, được lưu truyền trong ký ức của nhiều thế hệ.
3. PHONG TỤC CHƯNG MÂM NGŨ QUẢ
Mâm ngũ quả là lòng thành kính của con cháu dâng lên bàn thờ tổ tiên, thể hiện sự biết ơn với những người đã khuất. Mỗi vùng miền sẽ có cách bày trí mâm ngũ quả, lựa chọn các loại trái cây khác nhau. Tết miền Bắc nhất định mâm ngũ quả phải có chuối, còn Tết miền Nam thường chưng ngũ quả theo câu nói “cầu dừa đủ xoài sung”. Tuy nhiên, chúng đều mang ý nghĩa cầu mong bình an cho năm mới.
4. PHONG TỤC THĂM MỘ TỔ TIÊN, TẢO MỘ
Trước khi bắt đầu năm mới, con cháu sẽ họp mặt và đến thăm mộ ông bà, tổ tiên. Mọi người sẽ cùng nhau dọn dẹp khuôn viên mộ, thắp hương để tỏ lòng thành kính với những người đã khuất. Đồng thời, phong tục này còn để mời ông bà về ăn tết cùng gia đình, phù hộ cho con cháu năm mới may mắn, sức khỏe và tài lộc.
5. PHONG TỤC CÚNG TẤT NIÊN, ĐÓN GIAO THỪA
Cúng tất niên là phong tục không thể thiếu trong ngày Tết cổ truyền Việt Nam. Nghi lễ quan trọng này được thực hiện vào ngày 30 tết, thường vào thời khắc giao thừa để tạm biệt năm cũ. Theo quan niệm xa xưa, gia chủ sẽ làm mâm cỗ mặn và hoa quả để báo cáo với tổ tiên và các chư vị thần linh, cầu chúc năm mới an khang, thịnh vượng hơn.
6. PHONG TỤC XÔNG ĐẤT
Xông đất là một hoạt động ngày Tết không thể thiếu. Ngay sau thời khắc giao thừa, người đầu tiên bước vào nhà sẽ là người xông đất đầu năm cho gia đình. Nếu hợp tuổi, hợp mệnh với gia chủ thì sẽ mang đến nhiều điều may mắn, một năm mưa thuận gió hòa, làm ăn tấn tới.
7. PHONG TỤC CHÚC TẾT, LÌ XÌ
Trong dịp Tết Nguyên Đán, mọi người sẽ gửi cho nhau lời chúc Tết tốt đẹp, hy vọng năm mới thành công, phát đạt hơn. Con cháu sẽ mừng tuổi ông bà, cha mẹ để thể hiện lòng hiếu thảo. Sau đó, người lớn cũng sẽ mừng tuổi (lì xì) trẻ nhỏ, chúc các con thêm tuổi mới ngoan ngoãn, khỏe mạnh và học tập tốt hơn.
8. Ý NGHĨA ĐÊM GIAO THỪA
Đêm Giao thừa, thời khắc chuyển giao giữa năm cũ và năm mới, mang ý nghĩa thiêng liêng và sâu sắc trong văn hóa Việt Nam. Đây là dịp để mọi người tạm biệt những điều không may mắn của năm cũ, chào đón năm mới với hy vọng về những điều tốt đẹp hơn. Gia đình sum họp, quây quần bên nhau, cùng chia sẻ niềm vui và đặt ra những mục tiêu cho năm mới.
Trong đêm Giao thừa, các gia đình thường thực hiện nhiều phong tục truyền thống như:
+ Dọn dẹp nhà cửa: Việc này mang ý nghĩa xóa bỏ những điều không may mắn trong năm cũ, chuẩn bị đón nhận những điều tốt đẹp trong năm mới.
+ Cúng Giao thừa: Lễ cúng được thực hiện vào thời khắc chuyển giao giữa năm cũ và năm mới, thể hiện lòng thành kính với tổ tiên và cầu mong một năm mới an lành, thịnh vượng.
+ Chuẩn bị bữa cơm tất niên: Bữa cơm gia đình vào dịp cuối năm là dịp để các thành viên quây quần, chia sẻ và cầu chúc cho một năm mới an lành, hạnh phúc.
+ Tránh mâu thuẫn, xung đột: Trong đêm Giao thừa, cần tránh cãi vã, xung đột để không ảnh hưởng đến tài lộc và may mắn của gia đình trong năm mới.
Những phong tục và ý nghĩa của đêm Giao thừa không chỉ thể hiện sự tôn kính đối với tổ tiên mà còn là dịp để gia đình gắn kết, cùng nhau hướng tới một năm mới với nhiều hy vọng và niềm tin.
NHỮNG PHONG TỤC ĐÓN TẾT CỔ TRUYỀN
Tết Nguyên đán là ngày lễ lớn nhất trong năm của người Việt Nam, gắn liền với những phong tục mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc.
Tết Nguyên đán là ngày lễ lớn nhất trong năm của người Việt Nam, gắn liền với những phong tục mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc.